زیرنظام تأمین فضا، تجهیزات و فناوری
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش(بخش سوم )
استاندارد های فضاهای آموزشی، تربیتی و ورزشی
جدول شماره1ـ متوسط سرانه فضاهای آموزشی و تربیتی6
1ـ مدرسه ایمن: safe school
2ـ اندازه مدرسه : School Size
3ـ رعایت ابعاد و اندازه های مذکور، در طراحی و ساخت تمام مدارس اعم از دولتی و غیردولتی الزامی است.
4ـ اندازه و ابعاد زمین بر اساس استانداردهای مصوب سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور
5ـ در طراحی، ساخت و تجهیز مدارس روستایی، عشایری و مناطق کم جمعیت، متناسب با امکانات و شرایط، تمام یا برخی از موارد فوق اجرا خواهد شد.
6ـ در مناطق روستایی، در صورت ساخت مدارس بالاتر از شش کلاسه در دوره ابتدایی و همچنین بالاتر از سه کلاسه در دوره اول متوسطه ضوابط، برنامه فیزیکی و سرانه های فضاهای مدارس شهری ملاک عمل خواهد بود.
7ـ در مناطق روستایی، در صورت ساخت مدارس برای دوره دوم متوسطه، ضوابط، برنامه فیزیکی و سرانه های فضاهای مدارس شهری ملاک عمل خواهد بود. بدیهی است حداقل تعداد کلاس در دوره دوم متوسطه، شش کلاس می باشد.
· فضای آموزشی عبارت است از (کلاس + کارگاه ها + آزمایشگاه + اتاق سمعی بصری + اتاق رایانه)
· فضای پرورشی عبارت است از (اتاق پرورشی + نمازخانه + کتابخانه + سالن اجتماعات + اتاق بهداشت + اتاق مشاور+ اتاق تشکل های دانش آموزی (اتاق بسیج)
· فضاهای اداری عبارت است از (اتاق مدیر + اتاق معاون آموزشی + اتاق معاون فناوری + اتاق معاون اجرایی (بایگانی) + اتاق استراحت معلمان + ملاقات والدین + اتاق چاپ و تکثیر)
· فضاهای خدماتی و پشتیبانی عبارت است از (سرویس بهداشتی معلمان + آبدارخانه + انبار وسایل شستشو (تی شور) + انبار وسائل وتجهیزات مستعمل + انبار وسائل اداری + اتاق تأسیسات + اتاق برق)
· فضاهای سرپوشیده موجود در محوطه عبارت است از (سرویس بهداشتی دانش آموزان + آبخوری دانش آموزان + سر درب ورودی + پایگاه تغذیه (بوفه) + سرایداری)
· فضای ارتباطی باتوجه به شهری یا روستایی بودن و همچنین اقلیم منطقه بین 25 تا 35 درصد فضای خالص محاسبه می شود.
· فضای زیرساخت با توجه به شهری یا روستایی بودن مدرسه بین 14 تا 16 درصد جمع فضاهای خالص و ارتباطی محاسبه می شود.
· فضای باز محوطه عبارت است از (محوطه صف جمع و تفریح + زمین بازی و ورزش + فضای سبز + پارکینگ)
جدول شماره2ـ سرانه و مساحت کلاس درس مدارس
جدول شماره3ـ سرانه و ظرفیت فضاهای آموزشی و تربیتی
· در هنرستان های فنی و حرفه ای دو تیپ کلی هنرستان یکی با حداکثر سه رشته و دیگری با حداکثر پنج رشته درنظر گرفته شده است. که مناسب ترین شرایط برای استفاده بهینه از کارگاه ها و آزمایشگاه های تخصصی پنج رشته ای می باشد.
· هنرستان ها را می توان از نظر فضاهای بسته غیرمشترک (آزمایشگاه ها و کارگاه های سبک و سنگین) به 7 نوع1 به شرح زیر طبقه بندی نمود:
نوع 1: رشته هایی همچون «نقشه برداری» و «حسابداری» که نیازی به آزمایشگاه و کارگاه تخصصی ندارند.
نوع 2: برخی رشته های زمینه صنعت همچون «الکترونیک»، «الکتروتکنیک»، «مخابرات دریایی»، «ناوبری»، «صنایع شیمیایی» که فقط واجد آزمایشگاه ها و کارگاه های سبک هستند.
نوع 3: برخی رشته های زمینه صنعت همچون «ساختمان»، «تأسیسات»، «صنایع فلزی»، «مکانیک خودرو»، که فقط واجد آزمایشگاه ها و کارگاه های سنگین هستند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1ـ در این تقسیم بندی رشته های «معدن» و «سیمان» که به دلیل آزمایشگاه ها و کارگاه های تخصصی بهتر است همجوار معادن و کارخانجات مربوطه تأسیس گردند و نیز «چاپ دستی» در نظر گرفته نشده اند.
نوع 4: برخی رشته های زمینه صنعت همچون «مکانیک موتورهای دریایی»، «سرامیک»، «نساجی»، «متالورژی»، «چاپ»، «ساخت و تولید»، «چوب و کاغذ»، «نقشه کشی عمومی»، که واجد آزمایشگاه ها و کارگاه های سبک و سنگین هستند.
نوع 5: کلیه رشته های زمینه خدمات غیراز «تربیت بدنی» که فقط واجد آزمایشگاه و کارگاه سبک هستند.
نوع 6: رشته «تربیت بدنی» از زمینه خدمات که فقط واجد سالن ورزش سرپوشیده (سنگین) است.
نوع 7: کلیه رشته های زمینه کشاورزی که واجد آزمایشگاه ها و کارگاه های سبک و سنگین و زمین زراعی و باغی هستند.
تدوین استاندارد های فضاهای آموزشی، تربیتی و ورزشی:
1ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است ضوابط، معیارها و استانداردهای طراحی کلیه فضاهای آموزشی، تربیتی و ورزشی از جمله مدارس پیش دبستانی، ابتدایی و متوسطه، مجتمع های آموزشی و تربیتی، هنرستان های فنی و حرفه ای و کارودانش، مدارس با نیازهای ویژه (استثنایی)، مدارس با نیازهای خاص (استعداد های درخشان، نمونه دولتی و مدارس ورزش)، مدارس شبانه روزی، پژوهش سراهای دانش آموزی، موزه و نمایشگاه علم و فناوری، دارالقرآن، اردوگاه های دانش آموزی، کانون های فرهنگی، کانون های پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سالن های ورزشی، فضاهای ورزشی روباز، استخر و ورزشگاه های دانش آموزی را متناسب با جداول فوق و رعایت اصول و ضوابط ذیربط ظرف مدت دو سال تهیه و به تصویب کمیسیون اقتصاد و منابع فیزیکی شورای عالی آموزش و پرورش و سایر مراجع ذی صلاح برساند.
2ـ وزارت آموزش و پرورش موظف است در صورت نیاز، ضوابط خاص مدارس غیردولتی و سایر مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی را متناسب با ضوابط مصوب مدارس دولتی، حداکثر ظرف مدت یک سال تدوین و به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش برساند.
3ـ در مناطق روستایی دارای چندین مدرسه زیر 6 کلاس فاقد سالن ورزشی سرپوشیده، یک سالن ورزشی سرپوشیده به صورت مستقل و یا در یکی از مدارس، با اولویت مدارس دخترانه، با حداقل ابعاد سالن تیپ پنج و حداکثر تیپ سه، احداث شود.
4ـ در مناطق شهری، با توجه به تعداد، نوع و جمعیت کل مدارس و کلاس های درس، یک سالن ورزشی سرپوشیده، با حداقل ابعاد سالن تیپ دو و حداکثر تیپ یک، به صورت مستقل و یا در یکی از مدارس، با امکان استفاده برای کلیه مدارس منطقه/ ناحیه و همچنین ساکنان محله، در نظر گرفته شود.
