شوراها و نیاز به برنامه 4 ساله
سوال جدی‌ای که فراروی شوراهاست، این است: نیاز به برنامه‌ریزی تا چه میزان ضروری است؟آیا با وجود طرح‌های جامع، هادی و تفصیلی که سند کالبدی توسعه شهری‌اند،شوراها نیاز به طرحی جداگانه دارند یا خیر؟ آیا طرح‌های موضعی و موضوعی کهدر ادامه طرح تفصیلی تهیه می‌شوند، می‌توانند برطرف‌کننده نیاز شوراها به برنامه‌ریزی باشند؟ همچنین به موجب قانون عمران، نوسازی و اصلاحات شهر، شهرداری‌های مشمول عوارض نوسازی باید براساس طرح‌های جامع و تفصیلی خود، برنامه پنج‌ساله عمرانی تهیه کرده، پس از تصویب شورای اسلامی شهر وتایید وزارت کشور به مرحله اجرا درآورند. آیا برنامه مذکور می‌تواند برنامه شورا نیز باشد؟بررسی وظایف شوراها از یک‌سو و مفادطرح‌ها و برنامه‌های مذکور، نشان می‌دهد که بخشی از وظایف شورا که ناظر بردستگاه‌های دولتی متولی خدمات شهری‌اند، در برنامه‌های مذکور نیامده است. به‌عنوان مثال می‌توان به بندهای ذیل اشاره کرد:
- وضع مقررات و نظارت بر حفر مجاری و مسیرهای تاسیسات شهری از جمله دیگر وظایف قانونی شوراها که خارج از حیطه وظایف و اختیاراتشهرداری است همکاری با شورای تامین شهرستان است. مواردی که اشاره شد ناظربه وظایف دستگاه‌های اجرایی دولتی است که شوراهای شهر نیز وظایفی از جایگاه منتخبان مردم در انجام صحیح آنها دارند. آیا برای انجام این وظایف، نیازیبه برنامه هست یا خیر؟شوراها برنامه خود را برایانجام این وظایف نمی‌توانند در برنامه‌هایی که شهرداری‌ها تهیه می‌کنند،پیدا کنند بنابراین باید برنامه‌ای تهیه کنند که علاوه بر شهرداری‌ها سایرواحدهای شهرستانی، سازمان‌ها و موسسات دولتی و موسسات عمومی غیر دولتی کهدر زمینه ارایه خدمات شهری وظایفی را بر عهده دارند را نیز شامل شود: اینموارد در قانون شوراها به شرح ذیل آمده است: برنامه‌ریزی درخصوص مشارکتمردم در انجام خدمات اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، فرهنگی، آموزشی و سایر اموررفاهی با موافقت دستگاه‌های ذی‌ربط. در موارد برشمرده به وظیفه اساسی شوراها یعنی «مشارکت» پرداخته شده است. امری که فقدان آن در اداره امورشهرها به معنای نبود شوراها در جایگاه قانونی خود است، یعنی اگر مردم دراداره امور شهرها مشارکت نداشته باشند پس شوراها شکل گرفته‌اند که چهکنند؟ علاوه بر دو دسته وظیفه‌ای که برشمرده شد، شوراها وظیفه دیگری نیزدارند که در بند ذیل از قانون شوراها آمده است: اقدام درخصوص تشکیل انجمن‌ها و نهادهای اجتماعی، امدادی، ارشادی و تاسیس تعاونی‌های تولید وتوزیع و مصرف. دربند صدرالذکر قانون، شوراها را موظف به تشکیل سازمان‌های مردم‌نهاد کرده است. همچنین مستند به این بند قانونی است که تعدادی ازشوراها در کلانشهرها اقدام به تشکیل «شورایاری» کرده‌اند. علاوه بر این موارد آیا تاکنون شنیده‌اید که در شوراها توانسته باشند تعاونی‌های مختلف تشکیل دهند هرچند در قانون به صراحت از آن نام برده شده است. شوراهای شهرعلاوه بر نظارت و مدیریت امور شهرداری‌ها در چهاردسته دستگاه‌های دولتی متولی خدمات شهری، سازمان‌های مردم‌نهاد، مشارکت مردم و تعاونی‌ها وظیفه دارند که در هیچ‌یک از برنامه‌هایی که برای شهرداری‌ها تهیه می‌شود به آنهاپرداخته نمی‌شوداز این‌رو شوراهای دوره چهارم برای حرکت به سمت مدیریت یکپارچه شهری نیاز به برنامه مستقل از شهرداری دارندوبرای تدوین برنامه چهارساله شوراها نیاز هست تا شورایعالی استان‌ها ووزارت کشور نظام‌نامه تدوین برنامه چهارساله شوراها را تدوین و به شوراهای سراسر کشور ابلاغ کند و شوراها ضرورت‌وار تا تدوین نظام‌نامه جهت‌گیری،اهداف و رئوس برنامه‌های چهارساله خود را تدوین کنند و با ابلاغ نظام‌نامه مذکور، برنامه اصلاحی و تکمیلی را تدوین و اجرا کنند.
